In Nederland krijgen we meer en meer te maken met extreme weersomstandigheden. Een klein jaar geleden werd de anthuriumkas van Joan en Nancy Wijnen vol getroffen door zomers noodweer. Wij spraken met hen over de impact en de gevolgen van deze schade, over meer dan 30 jaar anthuriums telen en over hun ervaringen met de verkoop van anthurium bloemen aan consumenten.
Nancy en Joan Wijnen
‘’De geschiedenis van het bedrijf is bijzonder. Ik nam samen met mijn vrouw Nancy in 1986 het bedrijf over van mijn vader. Hij teelde anthurium in een kas van 6000 m2. In de periode tussen 1988 en 1999 zijn wij verschillende malen uitgebreid tot 2,4 ha glasoppervlakte. Na de millenniumwisseling trok de vraag naar anthurium verder aan en hebben we besloten om 150 meter verderop een nieuwe kas te bouwen. In 2003 (1,5 ha) en in 2004 (1,2 ha) werd deze uitbreiding gerealiseerd. Op dit moment telen we 20 rassen en zetten deze af via de veiling in Aalsmeer, Eelde en Herongen (D). Ook beleveren wij rechtstreeks enkele tuincentra en bloemisten. In 2019 is het 50 jaar geleden dat mijn vader is gestart met anthurium.”
Vorig jaar, aan het einde van een warme dag trokken onweer, hagel en windstoten over een groot deel van Brabant en Limburg en lieten een verwoestend spoor achter. Ruim 200 ha. glazen kassen en gewas kon worden afgeschreven. Tegen hagelstenen zo groot als een vuist is niets te beginnen. De volgende dag werd de schade meer en meer duidelijk. Van de kas, in totaal 5 ha groot, bleek meer dan 80% van de ramen gesneuveld.
Jullie waren achterin de kas met een groep mensen voor een rondleiding en hebben letterlijk moeten rennen voor je leven. Wat doet zoiets met je?
“We liepen inderdaad met een groep mensen in de kas. Gelukkig konden we net op tijd wegkomen. Op het moment zelf realiseer je niet goed wat er gebeurt,“ aldus Joan. Nancy: “het geluid van vallend glas en de inslagen op het dak van de schuur, is wat veel indruk op mij heeft gemaakt. Toen de bui over was getrokken, lag het glas 10 cm hoog op het middenpad. Joan vult aan: “natuurlijk geeft zoiets emotioneel een weerslag, maar binnen een half uur zat ik te bellen met verzekering, glasleveranciers en beglazers. Achteraf bleek dat die tegenwoordigheid van geest een belangrijke keuze is geweest met grote impact op het verdere hersteltraject. Wij waren daardoor één van de eerste bedrijven die actie ondernamen en konden daarom terugvallen op een betrouwbare serviceverlener voor de reparatie aan ons kasdek. Dit is dus zeer bepalend geweest.”
Glas in het gewas
Als ondernemer heb je te maken met pieken en dalen, maar met een hagelbui zoals op die bewuste zomeravond komt de continuïteit van het bedrijf in het nauw.
“In overleg met de verzekeraar is gekozen om de teelt te redden. Drie maanden lang telen in een ‘cabrio’ kas. Onze prioriteit lag bij de gezondheid van het gewas en het voorkomen van bladverbranding. Het schermdoek zat tijdens de storm gelukkig niet dicht en hoewel er veel draden waren doorgesneden, konden we handmatig nog wel schermen. Uiteraard moest het eerst veilig zijn om de kas in te kunnen, dus het glas moest van het dek en uit het gewas worden gehaald.
Tijdens het beglazen moest het schermdoek open en om de plant te beschermen tegen verbranding, hebben we drie lagen met acryldoek over het gewas gelegd om het gewenste schermniveau te bereiken. Later bleek dat dit te zwaar werd en hebben we tunnels gemaakt. Vervolgens bleek dat het veel te warm werd onder het doek en hebben we het doek aan de zijkanten van de tunnel omhoog gehaald. Tussen 10.00 uur en 17.00 uur hebben we de doeken continue nat gemaakt met de broeskop. Ook dit bleek een leerproces, want in het achterste gedeelte van de kas hebben de gewassen veel minder geleden. Op een gegeven moment weet je hoe je het moet aanpakken, maar eerst moesten we alles zelf uitvinden. Gelukkig konden we rekenen op mensen van Anthura en Bureau IMAC. Er zijn trouwens nog veel meer bedrijven en personen die erg met ons hebben meegeleefd en geholpen.
Kapot kasdek
Volgens de stappenteller op mijn telefoon, liep ik 20 km per dag tijdens die periode. Als je dan een hart onder de riem gestoken krijgt, doet dat veel goed.” Nancy kan dit alleen alleen maar beamen.
Wat zouden jullie telers als tip meegeven als ze te maken krijgen met een calamiteit op hun bedrijf?
Joan is hierin duidelijk: ‘’direct actie ondernemen, bel de verzekeraar, glasleverancier en beglazers. Bij het bestellen van glas, ook de levering, hoeveel en maten laten bevestigen. Een ondernemer verderop kreeg op een gegeven moment een vrachtwagen glas geleverd, maar dat bleek de verkeerde maat te zijn. Zorg ook voor een goed onderbouwd schaderapport, maak foto’s en film de schade. Bewegende beelden zeggen vaak veel meer in vergelijking tot fotomateriaal. Kies (voor zover mogelijk) de juiste partners om mee samen te werken. Vanuit eerdere opdrachten, kende ik de bedrijven TST en DEGO voor kasdekreparatie. Zij hebben beschikking over ervaren ploegen met beglazers waar wij veel aan te danken hebben. Wekelijks een stuk vlaai van de plaatselijke bakker en na 8 weken een BBQ, onze waardering hebben we zeker laten blijken. Tot slot, blijf communiceren met de verzekeringsmaatschappij.
Het is bijna een jaar later, waar staan jullie nu met jullie gewassen en bedrijf?
“De planten zijn ‘lui’ geworden. De lange schermtijd en veel water heeft geresulteerd in hele dikke koppen. Daarna is de bloemmaat fors toegenomen, maar zij zijn nog lang niet op het oude niveau’’ Nancy vult aan: “voor de hagelbui stonden de gewassen er super op, het was een feest om door de kas te lopen. We hadden gepland om dit jaar ‘maar’ 2.000m2 te vervangen, maar dat is nu 16.000m2 geworden. In 2018 zullen we nog eens 1.500m2 moeten vervangen, als gevolg van de schade. Op dit moment zijn we voor 60% in productie en is er nog een lange weg te gaan, maar dat wisten we van te voren toen we kozen voor deze insteek.”
Over pieken en dalen gesproken, waar haal jij je drive vandaan als ondernemer?
“Ik ben teler in hart en ziel. Telen vind ik het allerleukste wat er is en haal daar veel voldoening uit. Verkopen, als het gaat over directe handel, lukt mij ook zeker. Maar, ik ben geen ‘computerman’. Uiteindelijk, als ik terugkijk, dan is het er van huis uit wel ingestampt, het ondernemerschap. Je hoeft niet slim te zijn, maar je moet wel begrijpen hoe het werkt’’, aldus Joan.
Tien jaar geleden heeft Anthura jong blad breken geïntroduceerd als teeltwijze. Welke uitdaging vond je daarin?
‘Ik heb eerst gekeken bij de proeven en bij telers die in de praktijk al snel begonnen met grote vakken volgens deze teeltwijze. Dat heeft mij behoed voor het maken van grote fouten in de teelt. Uiteindelijk is niet ieder ras geschikt voor jong blad breken. Ik kies de juiste strategie afhankelijk van het ras. Het grootste voordeel vind ik de besparing op arbeid. De grote uitdaging is voor mij om een topproductie te realiseren met bloemen van uitstekende kwaliteit.’
Wat doen jullie allemaal om anthurium interessant te maken voor (potentiele) klanten?
Zoals eerder gezegd telen wij 20 verschillende rassen. We richten ons op afnemers die opzoek zijn naar kwaliteit. Door nauwkeurig te sorteren zijn wij instaat om een betrouwbaar product te leveren. Met een oppervlakte van ruim 5ha kunnen wij bovendien voldoen aan grote aanvragen. One stop shopping voor de klant dus.
De winkel van Joan en Nancy
Maar hoe zit dat nu met jullie winkel Nancy? Jullie verkopen veel bloemen rechtstreeks aan consumenten.
‘Dat klopt, in 2009 zijn we gestart met de verkoop van bloemen met een enkele beschadiging. De winkel kreeg al snel grote bekendheid en toen een bevriende teler in de buurt stopte met de verkoop van anthurium boeketten, hebben wij dit verder opgepakt. Zo konden we zijn klanten interesseren om bij ons boeketten te bestellen en dit vormde de basis. Onze klanten uit de winkel zijn erg enthousiast over het product. De mensen komen soms van ver en zijn doelgericht: ze komen speciaal voor anthurium naar onze winkel. Mond op mond reclame werkt in ons voordeel en sinds een aantal jaar is onze dochter Daniek de drijvende kracht achter onze social media. Facebook is een belangrijk middel, hiermee bereiken we bestaande en nieuwe klanten.
We bieden een breed assortiment en hebben vier bloembindsters in dienst met elk een geheel eigen stijl. Belangrijk, want daarmee kunnen we voor iedere smaak het juiste boeket presenteren. De oudere consument komt naar onze winkel voor de lange houdbaarheid van anthurium en de jongere consument kiest voor het uiterlijk. Rassen zoals Previa® en Alero® sluiten uitstekend aan bij jonge mensen. Door de winkel hebben we goed inzichtelijk wat mensen graag willen. Tegenwoordig verkopen we bijna alleen nog maar de beste kwaliteit in onze winkel. Door de winkel hebben we dus veel contact met de consument en weten we één ding zeker: consumenten zijn erg enthousiast over anthurium en ze ervaren het als een moderne bloem.’
Wat zouden jullie de lezer van Anthurinfo nog mee willen geven?
‘’Als ondernemer moet je de drive zien te behouden, ook bij tegenslag. Het gaat vooral om doorzettingsvermogen! De schade was enorm, maar we hebben de afgelopen maanden weer belangrijke stappen gezet om ons bedrijf weer op de rails te krijgen. We zien de gewassen weer groeien en de volgende uitdagingen staan alweer op ons te wachten op gebied van afzet. De komende vijf jaar zullen samenwerking en meer directe handel hoog op onze prioriteitenlijst staan.”
Dit artikel is onderdeel van de Anthurinfo – editie 2 / 2017. Voor de complete editie, klik hier.
