We use cookies

We are using necessary cookies to let this site work as safe and optimised as possible.
Please Agree on additional cookies so we can offer you the best experience.
For more info check our privacy statement.

Nowe doświadczenia i spostrzeżenia w strategii nawożenia

Optymalna ilość (a w konsekwencji również proporcje) składników pokarmowych w pożywce jest inna dla każdego gatunku, a często również dla różnych etapów produkcji. Na przestrzeni lat idealny dobór składników pokarmowych w pożywce zmieniał się w wyniku nowych informacji, praktycznych doświadczeń oraz wniosków różnych badań. W niniejszym artykule omówimy nowe spostrzeżenia i doświadczenia w tym zakresie dla różnych upraw.

Mówiąc ogólnie w ciągu ostatnich 10-15 lat zwiększono dawkę składników pokarmowych. Średnia wartość EC wzrosła od 1,6 do 1,9 mS/cm (+20%). W ostatnich pięciu latach coraz więcej ogrodników utrzymywało EC na poziomie 2,0-2,2 mS/cm. Wzrost EC wynikał z konieczności dostarczenia roślinom odpowiednich składników pokarmowych do szybszego wzrostu, by zagwarantować wysoką jakość roślin (liści i korzeni).

EC
Nie zawsze konieczne jest podwyższanie EC. W przypadku gorszego wzrostu (zarówno części podziemnych jak i naziemnych) lepiej jest zmniejszyć EC sesji irygacyjnej. Podwyższając EC można doprowadzić do zasolenia podłoża. Należy dopasowywać EC do ilości wody irygacyjnej i częstotliwości podlewania. Jeśli ogrodnik podlewa uprawy wyłącznie wtedy, kiedy podłoże jest bardzo przesuszone, ryzyko zasolenia jest większe, niż kiedy podłoże jest często wilgotne.


Rustica®

Azot (N)
Gdy rośnie EC daje się więcej azotu. Średnia ilość azotu wzrosła od 8 mmol/l (112 mg/l) do 11 mmol/l (155 mg/l). Niektórzy producenci zwiększają dawkę azotu do maksymalnie 14 mmol/l (195 mg/l). Pytanie brzmi, czy wzrost azotu łączy się z dodatkową korzyścią. Zbyt dużo azotu może prowadzić do:
– Słabszej uprawy i większego ryzyka szklistości liści i korzeni;
– Większego ryzyka wystąpienia lub rozprzestrzenienia się chorób grzybowych;
– Większego przyciągania (odżywiania) insektów, takich jak wciorniastki.

Dobrze jest przyjąć maksymalną dawkę azotu na poziomie 11 mmol/l, a najlepiej ograniczyć do 9 lub 10 mmol/l.

Fosfor (P) i potas (K)
Ilość fosforu i potasu pozostawała bez zmian przez wiele lat. Udział innych pierwiastków (zwłaszcza wapnia i magnezu) był zwiększany, natomiast w przypadku fosforu i potasu mówimy nawet o dawaniu względnie niższych ilości. Średnio dajemy 1,3 mmol/l (40 mg/l) fosforu i 4,5 mmol/l (175 mg/l) potasu. Więcej fosforu może prowadzić do pobierania przez roślinę niewystarczającej ilości potasu, wapnia, żelaza oraz miedzi. Na wiosnę warto jest zwiększyć ilość potasu o ok. 0,5 mmol/l (20 mg/l), by zapewnić jędrność łodyg i liści.


White Champion®

Wapń (Ca), magnez (Mg) i siarka (S)
W ostatnich latach więcej uwagi poświęca się takim pierwiastkom jak wapń i magnez. Mówiąc ogólnie dajemy mniej potasu, a więcej wapnia i magnezu. Średnia ilość wapnia wzrosła od 2,8 mmol/l (112 mg/l) do 3,3 mmol/l (132 mg/l), średnia ilość magnezu wzrosła  (+50%) od 0,9 mmol/l (22 mg/l) do 1,4 mmol/l (34 mg/l). Zwiększona dawka magnezu i wapnia prowadzi do mocniejszych komórek, mniejszej szklistości, mniejszego zagniwania korzeni i bardziej zielonej uprawy, a także redukuje podatność na choroby. Siarka (S) (razem z azotem) jest konieczna do wytwarzania białka przez roślinę. A białko potrzebne jest do produkcji chlorofilu, który odgrywa ważną rolę w fotosyntezie. Średnio daje się 1,7 mmol/l (55 mg/l) siarki.

Mikroelementy
Obecnie więcej uwagi przykłada się do mikroelementów, głównie z uwagi na funkcje, które odgrywają w roślinie. Zwłaszcza ilość manganu i molibdenu została zwiększona. Podobnie zwiększono ilość boru. Ilość manganu wzrosła do 4,0-5,0 µmol/l (0,22 – 0,25 mg/l). W przeszłości utrzymywano niski poziom manganu ze względu na obawy przed silnym poborem manganu przez roślinę przy niskim pH w okolicy korzeni. Rzadko tak się działo, ale pH jest ważne. Jeśli pH jest powyżej 4,5, nie należy spodziewać się żadnych problemów z manganem. Gdy pH jest powyżej 6,5 jest wysokie ryzyko niedoboru manganu. Średnio daje się 2,0 µmol/l molibdenu i 20 µmol/l boru. Ilość miedzi i żelaza pozostają takie same od wielu lat (żelazo: 25-35 µmol/l, miedź 2,0-3,0 µmol/l). Cynk daje się w ilości około 5,0 µmol/l).

Poprzednie dawki Obecne zalecenia
EC 1,6 mS/cm 1,9 mS/cm
N 8,0 mmol/l (112 mg/l) 8,0 mmol/l (112 mg/l)
P 1,3 mmol/l (40 mg/l) 1,3 mmol/l (40 mg/l)
K 4,5 mmol/l (175 mg/l) 4,5 mmol/l (175 mg/l)
Ca 2,8 mmol/l (112 mg/l) 3,3 mmol/l (132 mg/l)
Mg 0,9 mmol/l (22 mg/l) 1,4 mmol/l (34 mg/l)

Ingerichte waterruimte met voorraadsilo’s, A en B-bakken en irrigatiepompen.

Anturium cięte
W przypadku anturium ciętego wiele się zmieniło w kwestii stosunku potasu do wapnia, co w rezultacie przyczyniło się do ograniczania żółknięcia liści poprzez lepsze nawożenie. Obecnie podejmuje się także ostrożne działania w kierunku redukcji azotu by poprawić jakość. W związku z tym zmienia się także wartość EC. Temat pH wymaga szczególnej uwagi, zwłaszcza w celu uniknięcia problemów z korzeniami.

Pora roku
Wiosna/lato Jesień/zima
Stosunek potasu do wapnia 2:1 1:1
w mmol/l przy EC 1,3 mS/cm 4 mmol/l K oraz 2 mmol/l Ca
w mmol/l przy EC 1,8 mS/cm 4 mmol/l K oraz 4 mmol/l Ca


Szklistość kwiatu

Wiosenna chloroza
Wiosną, kiedy rośliny bardzo szybko rosną, łatwo jest dostrzec chlorozę na młodych liściach. Stare liście mogą żółknąć z powodu abstrahowania na korzyść młodych części rośliny. Aby to zniwelować wiosną do pożywki dodaje się mocznik lub azotan amonu. W celu alkalizowania podłoża (zazwyczaj przy wyższym pH) daje się azotan amonu (maks. 1,0 mmol/l) lub wodorowęglany (HCO3) do wody początkowej, gdyż nawożenie ma efekt zakwaszający. W pozostałych przypadkach daje się mocznik (maks. 3 kg na 100 m³ wody).


Niedobór azotu u starszych liści.

Dopasowywanie EC w ostatnich latach
Wyższe EC jesienią i zimą znacznie poprawia jakość o ile osiąga się je poprzez odpowiednie dopasowanie schematu nawożenia. Zazwyczaj utrzymujemy EC na poziomie 1,8. Wiosną i latem lepiej jest dążyć do EC o wartości 1,3.

Ekstremalnie niskie pH
Ekstremalnie niskie pH w otoczeniu korzeni może doprowadzić do poważnych uszkodzeń korzeni. Niskie pH występuje dosyć często i nie stanowi zagrożenia, zdarza się pH przesączu o wartości do 3,0. Jednak jeśli pH często wynosi mniej niż 2,6-2,8, może dojść do poważnych uszkodzeń korzeni. W takim przypadku stosuje się wapno nawozowe. Ważne jest także, by utrzymywać odpowiednie pH w szklarni poprzez odpowiedni roztwór buforowy. Buforowanie najlepiej przeprowadzać przy pomocy wodorotlenku potasu.


Ręczny pomiar pH pokazuje ekstremalnie niski wynik.

Falenopsis doniczkowe

EC
Od zawsze kontrola EC jest ważna w uprawie falenopsis. Częściowo odzwierciedla stan chemiczny podłoża, przesączu i pożywki. W przeszłości wiele eksperymentowano z systemem kontroli EC, jest to dosyć przetarty szlak. Niemniej jednak wykazano, że epifit nie jest w stanie wytrzymać wysokiego EC w połączeniu z dużą ilością mocznika (±50% całkowitej ilości azotu). Gąbczasta struktura korzeni (tzw. welamen) zostaje szybko zasolona, co oznacza, że roślina jest w stanie pobierać mniej wody i składników pokarmowych przy wysokim EC. Rośliny falenopsis najlepiej rosną i rozwijają się przy EC o wartości pomiędzy 0,8 a 1,2 mS/cm. W okresie letnim rośliny rosną szybciej i pobierają więcej wody. Dlatego EC może być wyższe latem niż zimą. Zaleca się utrzymywać EC na poziomie pomiędzy 1,0 a 1,2 latem, i pomiędzy 0,8 a 1,0 zimą.

Dopasowanie podlewania bez EC
Jeśli EC przesączu, a w związku z tym EC podłoża, nieznacznie wzrasta, należy je skorygować, by wartość EC wróciła do pożądanych wyników. Przyjęto zasadę, że taka korekta konieczna jest, jeśli EC przesączu różni się o ponad 0,2 mS/cm od EC wody irygacyjnej. Zazwyczaj przeprowadza się wtedy kompletną sesję podlewania bez składników pokarmowych (czystą wodą). Innym sposobem jest podzielenie sesji irygacyjnej na krótsze sesje, które różnią się od siebie zawartością składników pokarmowych. Można, na przykład, zmniejszyć EC ostatnich dwóch litrów pożywki (o 0,2 mS/cm) lub nie dodać żadnych składników pokarmowych do ostatnich dwóch litrów. Taka strategia oferuje także możliwość np. stosowania biologicznej kontroli uprawy lub buforowania pH za pomocą węglanu potasu.

Mocznik
W uprawie falenopsis zazwyczaj dodaje się relatywnie dużą ilość mocznika, nawet do 50% całości podaży azotu. Największą zaletą jest to, że EC sesji irygacyjnej pozostaje względnie niskie przy większej ilości składników pokarmowych. Mocznik w pewnych warunkach jest częściowo absorbowany przez liście, jednak opinie są bardzo podzielone na ten temat. Wadą podawania mocznika jest, że EC ponownie wzrasta, gdy mocznik rozpadnie się na jony amonowe (NH4+) i jony azotanowe (NO3). Nową strategią jest obniżenie ilości frakcji mocznikowo-azotanowej do ok. 25% i podniesienie EC. Ilość podawanych w takim diagramie nawozowym składników pokarmowych jest dokładnie taka sama, lecz EC wzrasta dużo wolniej. Całkowita ilość azotu wynosi zazwyczaj 12-14 mmol/l (168-196 mg/l). EC w takim diagramie osiąga wartość pomiędzy 1,3 a 1,5 mS/cm.

Interakcje między pierwiastkami
Z uwagi na coraz nowsze odkrycia wiedza o powiązaniach pomiędzy pierwiastkami uległa zmianom. Wynika to głównie z modyfikowanych podłoży. Podłoże kokosowe posiada naładowany ujemnie związek kompleksowy, który łączy się z potasem. Ponieważ kompleks przyciąga więcej dwuwartościowych niż jednowartościowych związków potasu, wymieniają się one między sobą. Może wówczas nastąpić nadmiar potasu i niedobór wapnia. Trzeba to uwzględnić podczas opracowywania schematu nawożenia, by uniknąć deficytu lub nadmiaru.

Table: Zalecenie nawozowe dla EC o wartości 1,0 mS/cm

N P K Ca Mg S
Podłoże z dodatkiem włókna kokosowego 12-14 mmol/l

168-196 mg/l

1,2 mmol/l

38,4 mg/l

2,5 mmol/l

97,8 mg/l

2,0 mmol/l

80,2 mg/l

1,0 mmol/l

24,3 mg/l

0,5 mmol/l

16,1 mg/l

Podłoże bez włókna kokosowego 12-14 mmol/l

168-196 mg/l

1,5 mmol/l

48,0 mg/l

3,5 mmol/l

136 mg/l

1,2 mmol/l

48,1 mg/l

0,6 mmol/l

14,6 mg/l

0,6 mmol/l

19,3 mg/l