Reductie gebruik fossiele brandstoffen in anthuriumteelt door actieve ontvochtiging

In snijanthurium wordt er al jaren met succes gebruik gemaakt van actieve ontvochtiging onder (vast)folie. Ook in de potanthuriumteelt heeft deze manier van ontvochtigen inmiddels zijn intrede gedaan, ook bij telers zonder folie. Actieve ontvochtiging is naast het oplossen van glazigheids- en kwaliteitsproblemen in het gewas ook een goede manier gebleken om het gasverbuik te reduceren. In de teelt gaat nog steeds een aanzienlijk deel van het energieverbruik naar het reduceren van de luchtvochtigheid om voldoende gewasactiviteit te behouden.

Stoken om te activeren
Stoken om het gewas te activeren is een inmiddels achterhaalde methode, maar wordt toch nog veel toegepast. Dit heeft vaak een onbedoeld averechts resultaat. Door de verhoging van de buistemperatuur wordt het gewas teveel geactiveerd en gaat daardoor onnodig veel verdampen. Dit vocht moet vervolgens weer afgevoerd worden, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Actieve ontvochtiging is daarbij dé oplossing.

Principe van de ontvochtigingsunits
Vocht wordt met de ontvochtigingsunits actief uit de kas gehaald. Droge en warme lucht wordt de kas ingebracht. De units creëren ook een flinke luchtbeweging die wel rustig is en de gewassen nauwelijks in beweging brengt. Deze luchtbeweging zorgt er voor dat de energieoverdracht van de warmere kaslucht naar de koudere plant beter verloopt. Inmiddels zijn ook de eerste ervaringen met units met een verdeelslang voor een betere verspreiding van de lucht een feit.

Ontvochtigingsunit met verdeelslang.

Condenswater kan via het drainsysteem worden afgevoerd. De kleinste units zijn rond de 5 kW oplopend tot 15 kW. Van de grootste units wordt er vaak 1 per 7.000-9.000m2 geplaatst. Het voordeel van de kleinere units is dat ze beter zijn te verdelen in de kas. De grootste units kunnen afhankelijk van hoe vochtig het in de kas is, tot zo’n 1000 liter per dag ontvochtigen. Dat komt neer op rond de 110 tot 140cc wateronttrekking per m2 per dag met 1 unit op 7.000-9.000m2. De  flow van die grote installaties kan rond de 20.000m3 per uur liggen. Er zijn leveranciers die een speciaal ontworpen dak hebben om de uitgaande lucht gelijkmatig in alle richtingen te verdelen.

Unit met speciaal ontwikkeld dak voor goede luchtverdeling.

Hoe te regelen?
De units hebben meestal een eigen vochtmeting en tijdschakeling. De voorkeur gaat uit naar units die door een klimaatcomputer gestuurd kunnen worden. Het is ook verstandig om de unit te laten draaien met alleen luchtbeweging, nadat het gewenste vochtdeficiet (VD) is gehaald. Gebeurt dat niet, dan kan op gewasniveau, zeker bij lage vochtdeficieten het dauwpunt worden bereikt. Condensatie en inactiviteit liggen dan op de loer. Als de unit hoog en vrij kan uitblazen, is de verdeling van de lucht het beste in de kas. Ondersteunende kasventilatoren hebben de voorkeur, maar zijn niet noodzakelijk voor een goede verdeling van de droge lucht. Veelal wordt twee uur voor de zon opkomt naar een hoger VD van rond de 3,0 gestreefd vanuit de nacht. In de loop van de namiddag mag het VD weer wegzakken naar rond de 2,0.

Kleine unit met bedieningsdisplay.

Voordelen voor de teelt

Ontvochtiging heeft de volgende voordelen voor de teelt:

  • Het vormt dé oplossing voor glazigheids- en kwaliteitsproblemen in het gewas gedurende het najaar en de winter;
  • Bij bovenlangs gieten in de potplanten is het gewas veel eerder droog en weer actief;
  • De eerste signalen wijzen erop dat gewassen iets korter blijven (en dus minder strekken);
  • Bij de teelt op een betonvloer (potplanten) is de vloertemperatuur lager en de pot- en planttemperatuur daardoor beter in balans.

Ernstige bloemglazigheid.

Nadelen van het systeem
Jammer genoeg heeft dit systeem ook nadelen:

  • In een heel enkel geval blijkt het direct rond de unit te droog te kunnen worden. Veelal heeft dit er mee te maken dat de unit te dicht op het scherm staat, waardoor de uitkomende lucht niet optimaal verdeeld wordt in de kas;
  • Het stroomverbruik is aanzienlijk en vraagt een voldoende zware installatie.

Conclusie
Nadat 8 jaar geleden de installaties voorzichtig hun intrede deden in de snijanthurium heeft het gebruik ervan ook in andere teelten van groenten en bloemen een vlucht genomen. Nu zijn er verschillende aanbieders van de systemen in een inmiddels volwassen markt voor tuinbouw ontvochtigers en zorgt het gebruik ervan naast een actiever klimaat ook voor een verdere afname van fossiele brandstoffen.