We gebruiken cookies

We gebruiken de nodige cookies om de website zo goed mogelijk te laten werken.
Ga akkoord met het gebruik van additionele cookies voor de beste ervaring.
Bekijk voor meer informatie onze privacy statement.

Energie besparingsmogelijkheden in anthurium 

Gezien de huidige situatie rondom energie moet het verbruik van warmte en licht in de teelt  geminimaliseerd worden. Hier liggen grote kansen omdat Anthurium robuust is en van nature een overlever. Ze bezit de unieke eigenschap dat ze qua klimaat vochtig geteeld kan worden in combinatie met gematigde temperaturen. Hierbij moet wel aan specifieke voorwaarden voldaan worden. 

De rode draad voor een gezonde anthuriumteelt is het voorkomen van grote schommelingen. Als de balans tussen wortel- en plantactiviteit in orde is, kan er op energie vriendelijke wijze een kwaliteitsproduct geteeld worden. In dit artikel worden de punten besproken waar naar gekeken kan worden. 

Glazige wortel (rood) en start rot (blauw).

Temperatuur
Wat betreft temperatuur biedt het gewas anthurium mogelijkheden de temperatuursom op een energie efficiënte manier te realiseren. Hierbij zijn er de volgende mogelijkheden:
* Overdag (bij geopende doeken) met lagere temperatuur telen en ’s nachts bij gesloten doeken met hogere temperatuur, de zogenaamde ‘negatief DIF’ (monitor plant- en dauwpunttemperatuur); * Bij een hogere dag- en nachttemperatuur pas naar de dagtemperatuur gaan als de zon meehelpt, in de winter rond 10:00-11:00 uur (positief DIF);
* Verwarmen is vooral voor de temperatuur en zo min mogelijk vanwege vocht, waarbij de focus op de plant- en dauwpunttemperatuur ligt en niet op ruimtetemperatuur;
* Een zeer lage buis (32-33°C) / vloer (26-28°C) temperatuur geeft al (beperkte) verdampingsruimte;
* Verwarm met de buitencondities mee. 

Licht(integratie)
De indruk bestaat dat Anthurium goed over langere tijd (week) licht kan compenseren. Het is daarom niet noodzakelijk hard op daglichtsommen te sturen. Op de lichte dagen compenseren voor de donkere dagen is goed mogelijk. De lichtwaarden moeten wel binnen bepaalde bandbreedten blijven. Het nastreven van een weeklichtsom wordt hierbij op verschillende bedrijven ingezet als sturingsinstrument. Wat betreft belichting spelend de volgende factoren hierbij een rol: 

* Beter kort vol belichten dan lang half (<30 µmol/m2/s) belichten;
* Meer in de nachturen belichten geeft meer kans op (bloem)rek (bij Son-t);
* Op de dag bijbelichten (bijv. in het weekend) wordt ook door telers toegepast;
* Er is weinig ervaring met sterk wisselende starttijden belichting in de periode zonder daglicht. 

Vocht / inactiviteit
Wat betreft het voorkomen van schommelingen is vooral het voorkomen van schommelingen van verdamping cruciaal. Hierdoor blijft de balans tussen wortel en plantactiviteit op orde. Hierbij zijn de mogelijkheden als volgt: 

Nat blad doordat de bladtemperatuur de dauwpunttemperatuur bereikt.

* Niet kieren op vocht, maar focus op de planttemperatuur en daardoor positieve VPD (vapor pressure deficit) creëren. Door het warmere blad is het huidmondje in staat vocht aan de kaslucht af te geven;
* Zorg er altijd voor dat het gewas nooit langdurig de dauwpunttemperatuur bereikt. De bloemen en bladeren worden dan bedekt door een minuscuul laagje vocht waardoor ernstige kwaliteitsproblemen optreden;

* De Wageningen Universiteit heeft met proeven aangetoond en met bedrijfsvergelijkingen dat gedurende 6 uur per dag telen bij een VD van > 2,0- 2,5 gr/m3 voldoende is om blauw/glazigheid te voorkomen.  De link naar het rapport is als volgt:  Rapport WUR

  • Nooit doen: Nastreven van bepaald vast VD (vochtdeficiet) door kieren en buistemperatuur. 
  • Wel doen: basis activiteit creëren door lage buis temperatuur / vloer temperatuur. 

Voorkom natte plekken in de kas, drup van leidingen, lekkende draingoten etc., want vocht uit de kas stoken kost enorm veel energie.  

Ventilatoren
Luchtbeweging door gebruik van ventilatoren verhoogt de kans op uitwisseling van vocht tussen huidmondje en kaslucht.  

(vast)Folie
In (snij)anthurium wordt al vele jaren met succes met (vast)folie geteeld. Dit is met vallen en opstaan gebeurd. Folie wordt veelal in de loop van oktober geïnstalleerd en eind maart / begin april verwijderd. Veel anthuriumtelers hebben als 3e beweegbare doek een folie.  

De voordelen van vast folie
* Meer licht als (vervuilde) doeken eerder geopend kunnen worden;
* Meer licht bij winterse condities, omdat onder een gesloten folie en gesloten energiedoek overdag geteeld wordt;
* Betere planttemperatuur;
* Betere ‘natuurlijke’ luchtvochtigheid onder winterse omstandigheden (geen hoge vochtdeficieten door veel stoken);
* Lager energieverbruik, want folie bespaart rond de 40% energie. 

De nadelen van vast folie
* Bij ‘natte’ tuinen komen er veel druppels aan de folie en wordt het gewas nat. Bedrijven waar overwegend bovenlangs water wordt gegeven, zijn sterk in het nadeel;
* Er wordt veel van de klimaatregeling gevraagd om een basisactiviteit te behouden; 

Vast folie is vooral geschikt voor bedrijven waar denacht vocht deficieten in het najaar en de winter automatisch aan de hoge kant (boven de 3,5-4,0 VD) liggen; de zogenaamde droge tuinen. Tussen bedrijven zit daar onderling een groot verschil in. 

Druppels op folie.

Overige teeltacties bij gebruik (vast) folie
* EC verhogen (20-25% hoger). Let op, want het gevolg is dat het voedingsschema aangepast moet worden;
* Een lage pH geeft extra kans op glazigheid;
* Extra verschuiven van de K/Ca balans ten gunste van calcium zeker bij een hogere EC;
* Minimaliseren van bovenlangs watergeven en indien gewasbeschermingsmiddelen gegeven moeten worden dan bij voorkeur niet door te spuiten over het gewas;
* Extreem veel luchten boven de folie om de vochtbel in de kas te verminderen, afhankelijk van het absoluut vocht boven het doek/folie;
* Absoluut vocht (AV) monitoring in de kas, boven het doek en buiten geeft veel inzicht in het juiste moment van luchten;
* Meer prioriteit aan bovenverwarming geven;
* Pas bij snijanthurium een aangepast jong bladbreek regime toe. Deze techniek kan in de winter bij gebruik van folie een verhoogde kans op kwaliteitsproblemen geven;
* De watergift zal fors verlaagd moeten worden;
* Een hoog CO2 niveau heeft een negatief invloed op de kwaliteit bij een anthuriumteelt;
* Houd een maximale waarde van ± 500-600ppm aan.

Calciumgebrek in het blad ten gevolge van inactief telen.

Folie en actieve ontvochtiging
In snijanthurium wordt al jaren met succes gebruik gemaakt van een actieve ontvochtiging onder (vast)folie. Ook in de potanthurium heeft deze manier van ontvochtiging inmiddels zijn intrede gedaan. Actieve ontvochtiging is dé oplossing voor glazigheids- en kwaliteitsproblemen in het gewas gebleken.

Eén grote ontvochtiger van ± 10kW per ha (max. ontvochtiging 1000ltr. per dag/100cc per m2) geeft over het algemeen voldoende verdampingsruimte voor een volwassen anthurium gewas in een volledig met folie gesloten kas. Welke capaciteit voldoende is, hangt ook in sterke mate af van het teeltsysteem en type kas. Naast de actieve ontvochtiging is ook de rustige luchtbeweging met veel (warme)luchtverplaatsing een groot voordeel in het actief houden van het gewas. De flow van een ± 10kW installatie kan rond de 20.000m3 per uur liggen. 

Ontvochtiger.

 Folie technisch
* Houd altijd voldoende ruimte tussen het beweegbare doek en de folie. Folie kan opbollen als er wordt gelucht, waardoor grote schades aan doeksystemen kunnen ontstaan;
* Gebruik opwaaidraden bij een kleine afstand tussen folie en doek;
* Folie installeren boven doeken op een bestaand dradenbed heeft een sterke vervuiling van het onderliggende doek als gevolg;
* Het gatenpatroon varieert van 10-10cm gaatjes tot 30-30cm gaatjes (7mm). De minste perforatie kan worden toegepast bij beweegbare foliedoeken, want hoe minder gaatjes, hoe minder energieverlies. Bij een beweegbaar doek kan je kieren. Telers kiezen in vochtigere delen van een afdeling (of richting de gevel) nog wel eens voor een hogere perforatie als in de rest van de kas;
* Gebruik altijd anti-condens folie;
* Voorkom water lekkages in de kas, alg- en mosvorming. 

Folie geïnstalleerd op dradenbed van onderdoek.

Klimaatcontrole
Het meten van het absoluut vocht op verschillende posities in de kas en de plant- dauwpunttemperatuur zijn handige tools om de grenzen in het klimaat op te zoeken zonder in de problemen te komen. De (mobiele)microsensortechniek kan hierbij zeker van pas komen.  

Pointed Micro Climate sensor.

Overige maatregelen en aandachtspunten
* Zorg voor kraakhelder glas, zodat al de gratis energie van de zon het gewas kan bereiken;
* Als er zonder folie wordt geteeld, overweeg dan om folie op voorraad te leggen voor extreme condities;
* De mogelijkheid om op olie te kunnen stoken is een verzekering tegen energieleveringsproblemen;
* Stook sneeuw altijd direct van het dek. Ligt er eenmaal een sneeuwdek op de kas, dan vraagt het veel extra energie om dit van het dek te stoken vanwege de luchtlaag die ontstaat tussen glas en sneeuw;
* Minimaliseer de inbreng van vocht door de regenleiding en houdt de toplaag van het substraat droger;
* Als de te verwachte lichtsom en temperatuur op gewasniveau sterk achterblijft bij andere jaren, dan dienen het bladsnijregime (snijanthurium) en de uitzetstanden (potanthurium) aangepast te worden. 

De onderwerpen van dit artikel zijn geen losstaande items, maar ze haken juist op vele fronten op elkaar in. Een lagere energie-input kan groei, gezondheids- en houdbaarheidsproblemen in het gewas veroorzaken. Door het goed monitoren van het gewas en het klimaat door uw teeltdeskundigen en -adviseurs kunnen energiebesparing en een gezonde teelt hand in hand gaan.