Aktywność rośliny

Zanim rozpoczniemy rozważania o aktywności rośliny, najpierw wyjaśnijmy, co dokładnie oznacza to pojęcie. Jest to bardzo popularny zwrot i zazwyczaj używa się go w kontekście konieczności aktywnego charakteru rośliny i klimatu. Aktywny klimat, w rzeczy samej, to klimat szklarni, który jest w stanie usuwać wilgoć. W tym znaczeniu można to także odnieść do rośliny i stwierdzić, że aktywna roślina lub aktywna uprawa to taka, która posiada zdolność parowania. 

Znaczenie parowania
Istnieje wiele powodów, dla których roślina powinna posiadać możliwość parowania, pomimo że owa transpiracja nie jest celem samym w sobie. Roślina może także tracić zbyt wiele wilgoci, co może niekorzystnie wpływać na wzrost (budowa suchego materiału).

Jednak parowanie rośliny stanowi bardzo ważną kwestię. Wspomaga to przepływ wody przez roślinę, bowiem przez wodę właśnie roślina pobiera podstawowe składniki odżywcze z podłoża i mogą być one przekazywane do liści i punktów wzrostowych. Dodatkowo parowanie zapewnia roślinie chłodzenie, co jest konieczne w przypadku dużego promieniowania. Jeśli temperatura rośliny jest zbyt wysoka, wzrost zostaje zahamowany.

Podczas parowania rośliny aparat szparkowy pozostaje otwarty. Ten warunek jest bardzo ważny przy pobieraniu CO2. Aktywna uprawa jest w stanie pobrać dużą ilość CO2.

Wpływ
Stopień parowania i pobierania przez roślinę CO2 zależy od wielu czynników, które głównie związane są z klimatem szklarni. Mówiąc o parowaniu, zazwyczaj wspominamy automatycznie w tym samym momencie tak zwaną działalność aparatu szparkowego. Jest to czynnik regulujący otwieranie się komórki aparatu szparkowego. Intensywna działalność oznacza, że aparat szparkowy jest maksymalnie otwarty i nie ma przeszkód do parowania i pobierania CO2.

Współczynnik VPD
Duży wpływ na działalność aparatu szparkowego wywiera współczynnik VPD, czyli „deficyt ciśnienia pary wodnej”. Jest to różnica pomiędzy ciśnieniem powietrza w aparacie szparkowym (gdzie powietrze jest nasycone) a ciśnieniem powietrza w szklarni. Deficyt ciśnienia pary wodnej wyrażany jest w paskalach (Pa) i kilopaskalach (kPa = Pa podzielony przez 1000). Współczynnik VPD zależy od stopnia wilgoci obecnej w powietrzu oraz temperatury (deficyt wilgotności), a także od temperatury rośliny. Jeśli temperatura rośliny jest wysoka w porównaniu z temperaturą szklarni, wartość VPD wzrasta, ponieważ wilgotność absolutna w aparacie szparkowym również się podnosi. Stąd wynika tak duża różnica pomiędzy powietrzem w aparacie szparkowym a powietrzem w szklarni. W przypadku anturium zakłada się, że poprawną wartością współczynnika VPD jest wynik pomiędzy 0,8 a 1,2 kPa. W przypadku VPD wynoszącego poniżej 0,5 dochodzi do zbyt małej wymiany powietrza pomiędzy aparatem szparkowym a szklarnią. Jeśli natomiast wartość ta przekracza 1,5, maleje działalność aparatu szparkowego i dochodzi do jego zamknięcia.

Reasumując, możemy uznać, że jeżeli wilgotność w szklarni jest wysoka (ponad 70% w przypadku falenopsis lub powyżej 75% w przypadku anturium) aparaty szparkowe roślin otwierają się z większą łatwością. Poniżej omawianych wartości rośliny będą bronić się przed ewentualną utratą wilgoci i aparaty szparkowe ulegną zamknięciu. Jeśli również wzrasta temperatura uprawy, na przykład w wyniku promieniowania słonecznego, dużo łatwiej dochodzi do parowania. W takim przypadku współczynnik VPD wzrasta, co z kolei przyczynia się do zamykania aparatów szparkowych.

Współczynnik VPD jest doskonałym sposobem do określania, w jakim stopniu otwarte są aparaty szparkowe i czy mamy do czynienia z aktywną lub mało aktywną uprawą. Wartość współczynnika VPD widoczna na ekranie komputera szklarnianego obliczana jest na podstawie temperatury oraz wilgotności panującej w szklarni, a także temperatury rośliny. Jednak kontrola współczynnika VPD w przypadku roślin, u których dochodzi do fotosyntezy CAM, nie jest możliwa. W takim przypadku komórki aparatów szparkowych są zazwyczaj zamknięte w ciągu dnia i dlatego temperatura rośliny prawie zawsze będzie wyższa niż w szklarni, co z kolei przekłada się na bardzo niski stopień parowania. Z uwagi na powyższe wartość VPD obliczona komputerowo wykaże zniekształcony obraz w przypadku falenopsis i nie będzie posiadać charakteru kontrolnego uprawy.

Zdrowie roślin
Wpływ klimatu na zdrowie roślin jest fundamentalny. W pierwszej kolejności dotyczy procesów wzrostowych rośliny. Jeśli wilgotność panująca w szklarni jest wysoka, zazwyczaj wpłynie to korzystnie na wzrost roślin, a co za tym idzie również na produkcję. Jedyną negatywną konsekwencją będzie wzrost grzybów i bakterii, które wolą wilgotne warunki. Jednak nie powinno to stanowić problemu, pod warunkiem, że z klimatu szklarni będzie usuwany nadmiar wilgoci, by rośliny miały możliwość transpiracji. W ten sposób tworzy się „aktywny klimat”.

Aktywność korzeni stymulowana będzie zapotrzebowaniem rośliny na wilgoć. Jeśli rośliny posiadają możliwość dalszego parowania, korzenie będą nieustannie się rozwijać i pozostaną aktywne. Dzięki temu uprawa będzie zdrowsza. Co więcej, roślina o zdrowym systemie korzeni jest dużo bardziej wytrzymała i odporna na choroby i pestycydy.

Skraplanie
Oprócz transpiracji roślin może także dochodzić do sytuacji mniej aktywnego klimatu, w której pojawi się „skraplanie” uprawy. Skraplanie polega na kondensacji wilgoci obecnej w powietrzu szklarni na roślinie lub kwiatach, co z kolei prowadzi do chorób grzybiczych takich jak szara pleśń. Jeśli temperatura rośliny pozostaje wyższa niż standardowa wartość i wokół jest odpowiednio dużo przestrzeni do transpiracji, nie będzie do tego dochodzić.

Usuwanie wilgoci może być przyspieszone przez ogrzewanie górne

Kontrola klimatu
Znaczenie poprawnego, aktywnego klimatu jest już oczywiste, jednak w jaki sposób możemy zagwarantować, by klimat był aktywny?

Usuwanie wilgoci
W pierwszej kolejności wspomnieliśmy, że aktywny klimat w dużej mierze oznacza możliwość transpiracji roślin. Dlatego też ważna jest możliwość usuwania wilgoci ze szklarni (utrata wilgoci) za pomocą skraplania (na osłonie szklarni) lub odpowietrzników. Dodatkowo rozstępy i otwory w konstrukcji szklarni również zapewniają utratę wilgoci. Jednak taka sytuacja jest rzadsza, ponieważ nowoczesne szklarnie są dużo bardziej hermetyczne. Usuwanie wilgoci może być aktywnie stymulowane ogrzewaniem, które po włączeniu ociepla powietrze szklarniane.

Wentylacja od strony wietrznej
Obecnie często zamyka się górny ekran, by oszczędzać zużycie energii. Aby ułatwić usuwanie wilgoci, można zostawić lukę w ekranie. Jednak wada tej metody polega na pojawieniu się różnic w temperaturze szklarni (jeśli nad ekranem znajduje się chłodne powietrze, po jego otwarciu opadnie ono na sam dół), a ponadto dochodzi do utraty energii. Przykładowo można przeprowadzać wcześniejszą wentylację oraz wentylować od strony wietrznej i dzięki temu bardziej skutecznie usuwać wilgoć ze szklarni bez konieczności pozostawiania luki w ekranie. Ekran energetyczny pozwala także na przepływ wilgoci ze średnią prędkością 50 g/m²/godzinę.

Ogrzewanie dolne lepiej ociepla uprawę i stymuluje parowanie roślin. W ten sposób dochodzi do wzrostu wilgotności w klimacie szklarni.

Temperatura rośliny
Jeśli temperatura uprawy jest wyższa niż temperatura powietrza szklarnianego, łatwiej jest usuwać wilgoć. Porównajmy to do garnka wrzącej wody ustawionego we mgle. Po chwili garnek będzie wrzał na sucho pomimo nasyconego powietrza. Uprawa może być ogrzewana z góry za pomocą promieniowania lub oświetlenia.

Przewód ogrzewania dolnego
Uprawa i/lub podłoże podgrzewane jest przez przewód dolny, który pobudza parowanie. Można by stwierdzić, że w szklarni „wytwarza się” więcej wilgoci niż się jej usuwa. To usuwanie odbywa się dzięki ogrzewaniu górnemu. Powietrze unosi się i skrapla na osłonie szklarni lub zostaje usunięte przez otwory w odpowietrznikach. Bardzo ważne jest zbilansowanie pomiędzy dolnym a górnym ogrzewaniem, celem zoptymalizowania aktywności klimatu i roślin. Nie należy jednak zapominać o wpływie promieniowania i różnicy temperatur oraz wilgoci pomiędzy powietrzem wewnętrznym i zewnętrznym.

Wentylatory doprowadzają do pionowego przemieszczania się powietrza, opuszczając bardziej suche powietrze z górnych części szklarni.

Wentylatory
Wraz z wprowadzeniem metody „Het Nieuwe Telen” (nowa uprawa) pojawiły się wentylatory. Wiele z tych wentylatorów ustawia się pionowo, co wpływa na uniesienie wilgotnego powietrza oraz opuszczenie suchego bez konieczności utraty energii. Poziome wentylatory są ważne do poprawnego rozprowadzania temperatury i wilgoci w szklarni, a także pozwalają na lepsze dopasowanie temperatury rośliny do temperatury panującej w szklarni. Za pośrednictwem przepływu powietrza dochodzi do wymiany energii pomiędzy rośliną a powietrzem w szklarni i vice versa.

To by było na tyle, jeśli chodzi o zalety stymulacji aktywności rośliny, która pozytywnie wpływa na zdrowie i wzrost!

Jeśli chcecie odkryć Anthurinfo w wersji cyfrowej kliknijcie tutaj.

 

Anthura nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody bezpośrednie lub pośrednie, wynikające z zastosowania udzielonych porad dotyczących uprawy.

Opcjonalnie (w zależności od artykułu)

  • Hodowca jest zawsze odpowiedzialny za zapoznanie się z etykietą środka ochrony roślin.
  • Udostępniane informacje na temat uprawy są dostosowane do uprawy na terenie Holandii.